♦ انواع وام های دانشجویی
۱- وام های صندوق رفاه دانشجویان
تعاريف
ماده۱) تعاریف:
الف- صندوق: صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم.
ب- دانشجوی روزانه: دانشجوی شاغل به تحصیل در یکی از دانشگاه‌های دولتی تحت پوشش وزارت علوم که تحت عنوان روزانه و در چارچوب آموزش رایگان و بدون پرداخت شهریه پذیرفته شده و در حال تحصیل می‌باشد.
ج- دانشجوی نوبت دوم: دانشجوی دانشگاه‌های دولتی، مراکز وابسته به دستگاه‌های اجرایی و آموزشکده‌های فنی حرفه‌ای که تحت عنوان دانشجوی نوبت دوم پذیرفته میشود و در ازای بهره‌مندی از آموزش شهریه پرداخت می‌نماید.
د- دانشجوی شهریه‌پرداز: به دانشجویی که در ازای بهره‌مندی از آموزش شهریه پرداخت می‌نماید، اطلاق می‌گردد.
ه- رویداد: حوادث، وقایع، شرایط و موقعیت‌های خاصی که به موجب این آیین‌نامه، دانشجو را واجد شرایط دریافت وام ضروری می‌نماید.
و- سامانه جامع صندوق: منظور سامانه‌های خدمات رفاهی صندوق است که برای انجام امور پرداخت و بازپرداخت وامهای دانشجویی و اجاره‌بهای خوابگاه‌ها مورد استفاده کاربران صندوق، دانشگاه‌ها و دانشجویان و دانش آموختگان قرار می‌گیرد.
ز- دانشجوی برتر: به دانشجوی رتبه‌های ۱ تا ۵۰۰ کشوری هر یک از گروه‌های پنجگانه آزمون سراسری و پذیرفته‌شدگان رتبه‌های اول تا سوم مقطع کارشناسی از طریق المپیادهای علمی دانش‌آموزی کشور با تأیید سازمان سنجش آموزش کشور و همچنین برگزیدگان اول تا سوم جشنواره‌های جوان خوارزمی و سایر جشنواره‌های مورد تأیید وزارت علوم اطلاق می‌گردد.
ح- دانشجوی ممتاز: دانشجویی است که در رشته‌های زیر مجموعه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی آزمون سراسری در مقطع کارشناسی معدل کل حداقل ۱۷ و در رشته‌های زیر مجموعه گروه آزمایشی علوم انسانی، هنر و زبان خارجه آزمون سراسری معدل کل حداقل ۱۸ و در همه‌ی رشته‌های تحصیلات تکمیلی معدل کل حداقل ۱۸ را در دانشگاه کسب کرده باشد.
ط- دانشجوی نمونه کشوری: دانشجوی دانشگاه‌های دولتی که توسط سازمان امور دانشجویان وزارت علوم، انتخاب و معرفی می‌گردد.
ی- دانشجوی مبتکر: دانشجویی که با تأیید دفتر استعدادهای درخشان و معاونت پژوهشی دانشگاه، موفق به اختراع و اکتشافی شده باشد.
ک- دانشجوی قهرمان ورزشی: به نفرات اول تا سوم (تیمی و انفرادی) المپیادهای ورزشی دانشجویی و مسابقات قهرمانی دانشگاه‌های کشور، مسابقات بین المللی و جهانی و همچنین دانشجویان عضو تیم های ملی کشور منوط به تأیید اداره کل تربیت بدنی وزارت علوم یا وزارت ورزش و جوانان، گفته میشود.
ل- دانشجوی توان خواه:
۱- دانشجوی کم‌بینا و نابینا: دانشجوی کم‌بینا دانشجویی است که مطابق گواهی پزشک متخصص یا سازمان بهزیستی با تأیید معاونت دانشجویی دانشگاه، کیفیت بینایی وی در هر دو چشم برحسب مقیاس هندسی (تابلوی حرفE) بین ۱۰/۱ تا ۱۰/۳ باشد و همچنین دانشجوی نابینا فردی است که مطابق گواهی سازمان بهزیستی، میزان کیفیت بینایی وی در مورد هر دو چشم بر حسب مقیاس هندسی (تابلوی حرفE) کمتر از ۱۰/۱ باشد و یا میدان بینایی وی کمتر از بیست درجه باشد.
۲- دانشجوی ناشنوا و کم‌شنوا: دانشجویی است که مطابق گواهی پزشک متخصص یا سازمان بهزیستی با تأیید معاونت دانشجویی دانشگاه، به دلیل اختلال در سیستم شنوایی با وجود استفاده از سمعک و مداخلات جراحی و سایر وسایل کمک شنوایی مشکل ارتباط کلامی وی برطرف نشود و به عبارت دیگر آستانه شنوایی وی بیش از ۹۱ دسی بل می‌باشد.
۳- دانشجوی معلول جسمی و حرکتی: به دانشجویی اطلاق می‌گردد که مطابق گواهی پزشک متخصص یا سازمان بهزیستی با تأیید معاونت دانشجویی دانشگاه، به دلیل اختلال درسیستم عصبی، عضلانی و یا اسکلتی دچار محدودیت در عملکرد اندام‌های فوقانی و تحتانی، تنه و یا ستون فقرات و به تبع آن دچار محدودیت در فعالیت‌های روزمره زندگی، تحرک یا مشارکت اجتماعی شده است.
م- دانشجوی مشروط: دانشجویی که در یک یا چند نیم‌سال، متناسب با مقاطع مختلف تحصیلی در مقاطع کاردانی و کارشناسی معدل کمتر از ۱۲، کارشناسی ارشد معدل کمتر از ۱۴ و دکتری معدل کمتر از ۱۶ کسب نموده و به لحاظ مقررات آموزشی مشروط شناخته میشود.
ن- مرخصی تحصیلی بدون احتساب در سنوات: نیم‌سال‌های تحصیلی مشخصی است که دانشجو مطابق ضوابط آموزشی وزارت علوم با ارائه مدارک و مستندات، تأیید معاونت آموزشی و کمیسیون موارد خاص دانشگاه به طور موقت، در شرایط خاصی مانند جراحت‌های ناشی از تصادفات، حوادث طبیعی، درمان، زایمان و غیره در یک یا چند نیم‌سال متوالی یا متناوب به تحصیل اشتغال نداشته و مرخصی وی در سقف سنوات مجاز او محسـوب نمی‌گردد.
س- کلان شهر: عبارت است از شهرهای بزرگ کشور که بر مبنای جمعیت، توسط وزارت کشور اعلام می‌گردد.
ع- کارمزد وام: وجهی است که به تمامی وامهای دانشجویی برای طول مدت دریافت وام تا شروع اولین سررسید اقساط به صورت روز شمار با نرخ ۴٪ مطابق فرمول زیر محاسبه می‌گردد:
(کارمزد طول تحصیل = تعداد روزهای مورد استفاده از وام طی نوبت های وام / ۳۶۵ × مبلغ وام × ۴٪)
ف- دِین حال: چنانچه زمان ادای دین بدهکار فرا رسیده باشد و پرداختی از سوی وی صورت نگیرد کل بدهی، اعم از اصل وام و کارمزد بایستی به صورت یکجا پرداخت شود، در این صورت است که بدهی وی به دین حال تبدیل می‌گردد.
ص- پایان دوره دریافت وام: حداکثر نیم‌سال‌های تحصیلی که دانشجو متناسب با هر مقطع تحصیلی می‌تواند از وامهای دانشجویی صندوق بهرهمند گردد. (در مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی ارشد ناپیوسته ۴ نیم‌سال تحصیلی، کارشناسی پیوسته و دکتری تخصصی ناپیوسته ۸ نیم‌سال تحصیلی، کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری حرفه ای ۱۲ نیم‌سال تحصیلی و دکتری پیوسته ۱۶ نیم‌سال تحصیلی است).
ق- شروع دوره بازپرداخت وام دانشجویان دارای سنوات آموزشی مازاد: برای آن دسته از دانشجویان که مطابق مقررات دانشگاه از مجوز سنوات آموزشی مازاد استفاده می‌نمایند، حداکثر دو نیم‌سال تحصیلی اضافه از نظر صندوق قابل قبول می‌باشد.
ر- دوره تنفس: مدت زمانی است که به عنوان شروع دوره بازپرداخت بدهی در نظر گرفته شده است. شروع این دوره ۹ ماه پس از پایان دوره دریافت وام در هر مقطع تحصیلی، تعیین می‌گردد.
ش- تعیین وضعیت بدهی: عبارت است از تعیین تکلیف نحوه بازپرداخت بدهی توسط دانشجو در پایان دوره دریافت وام و قبل از پایان دوره تنفس، که به صورت بازپرداخت یکجای کل بدهی و یا اخذ دفترچه اقساط مطابق ضوابط این آیین نامه در هر مقطع تحصیلی می‌باشد.
ماده ۲) شرایط وام گیرنده
۱- شرایط عمومی:
الف- اعتقاد به اصول دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
ب- داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران
ج- رعایت اخلاق و شئون دانشجویی (با تشخیص معاونت دانشجویی دانشگاه)
د- دانشجو بودن و دارا بودن اولویت نیاز مالی
تبصره ۱- دانشجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی کشور یا سایر دستگاه‌ها و نهادهای حمایتی قانونی در صورت شناسایی، معرفی یا پیش‌بینی در قوانین و مقررات و مصوبات مراجع ذیربط از اولویت دریافت وام نسبت به سایرین برخوردار می‌باشند.
تبصره ۲- تشخیص نیاز و اولویت دانشجوی مستعد کم بضاعت برای دریافت وام‌ها طبق ضوابط صندوق با معاونت دانشجویی دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی و تحت مسئولیت آنها است.
ه- عدم دریافت بورس یا کمک هزینه‌های تحصیلی از سایر سازمان‌ها و عدم داشتن بدهی معوق در صنـدوق ( به جز وام‌ها یا کمک‌هایی که براساس تفاهم نامه‌هایی که فیمابین صندوق و سایر نهادها منعقد می‌گردد مانند وام دریافتی از بنیاد نخبگان، بنیاد علوی، کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی کشور)
و- در صورت درج هرگونه اطلاعات بر خلاف قوانین و مقررات در زمان تقاضای وام در سامانه صندوق، دانشجو از دریافت وام محروم و برحسب مورد، موظف به بازپرداخت کلیه دریافت‌های پیشین و خسارات متعلقه به طور یکجا مطابق قوانین بازپرداخت خواهد بود.
ز- عدم اشتغال در زمان دریافت وام دانشجویی به کاری که مستلزم دریافت اجرت می‌باشد.
تبصره ۱- دانشجویانی که به صورت رسمی، پیمانی، قراردادی یا اشتغال تمام وقت در دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی شاغل می‌باشند و مشمول بیمه اجباری مستمر و سنوات شده‌اند، مشمول دریافت وام از صندوق نمی‌باشند.
تبصره ۲- دانشجویانی که دارای بیمه اختیاری و پاره وقت (غیر مستمر) می‌باشند، می‌توانند از وامهای صندوق بهرهمند گردند. (شامل طلاب حوزه علمیه، افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی کشور، مدرسین حق التدریس، بیمه‌شدگان تحت عنوان حرف و مشاغل آزاد، خویش‌فرما و زنان خانه‌دار).
تبصره ۳- پرداخت وام شهریه به دانشجویان شهریه پرداز شاغل در صورت تایید صندوق بلامانع است.
ح- سپردن سند تعهدنامه محضری با ضامن معتبر مطابق ضوابط و مقررات تعیین شده در این آیین نامه الزامی است.
ط- به منظور بهره‌مندی از وام‌ها ارائه شماره حساب و شبای بانکی به نام دانشجو، در بانک مورد تأیید صندوق الزامی است.
تبصره: وام شهریه به شماره حساب دانشگاه بابت تأمین بخشی از بدهی شهریه دانشجوی متقاضی واریز و به عنوان بدهی وی در پرونده دانشجو ثبت می‌گردد.
۲- شرایط آموزشی:
الف-وامهای تحصیلی و مسکن به دانشجویان روزانه تمام وقت دانشگاه‌های دولتی، مراکز وابسته به دستگاه‌های اجرایی و آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای؛ وام ضروری به دانشجویان روزانه تمام وقت دانشگاه‌های دولتی، مراکز وابسته به دستگاه‌های اجرایی و آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای و وام شهریه به دانشجویان نوبت دوم دانشگاه‌های دولتی، مراکز وابسته به دستگاه‌های اجرایی و آموزشکده‌های فنی و حرفه ای و همچنین دانشجویان شهریه پرداز دانشگاه‌های پیام نور غیردولتی و غیرانتفاعی جامع علمی کاربردی و آزاد اسلامی تعلق می‌گیرد.
ب- ثبت نام دانشجو در حداقل تعداد واحدهای آموزشی مطابق ضوابط و مقررات آموزشی دانشگاه الزامی است.
تبصره ۱- اختصاص وام به دانشجوی ورودی جدید در نیم‌سال اول تحصیل، بدون احتساب معدل انجام خواهد گرفت.
تبصره ۲- اختصاص وام به دانشجویی که آخرین نیم‌سال تحصیلی خود را در سنوات مجاز پیش‌بینی شده در آیین نامه می‌گذراند، بدون رعایت حد نصاب تعداد واحد صورت می‌گیرد.
ج- مرخصی تحصیلی بدون احتساب در سنوات مجاز دانشجو حداکثر تا دو نیم‌سال تحصیلی جزء سقف مدت استفاده از وام وی محاسبه نمی‌گردد و این مساعدت شامل دانشجویان دارای شرایط خاص از قبیل: مبتلایان به بیماری‌های صعب العلاج، تصادف، زایمان، حوادث و بلایای طبیعی و ... به تشخیص و تأیید کمیسیون موارد خاص دانشگاه می‌باشد.
د- دانشجو می‌تواند در هر مقطع تنها در یک رشته تحصیلی از وامهای صندوق استفاده نماید.
ه- هرگونه تغییر در وضعیت تحصیلی دانشجو (انتقالی، مهمان، پذیرش در مقطع بالاتر، اخراجی و انصرافی) باید در پرونده الکترونیکی وی در سامانه جامع صندوق ثبت و به تأیید صندوق برسد و از تاریخ تغییر در وضعیت تحصیلی ملاک اعطاء وامهای صندوق، وضعیت جدید دانشجو خواهد بود.
تبصره ۱- امکان دریافت وام برای دانشجویان مهمان صرفاً از دانشگاه مبداء امکان‌پذیر است.
تبصره ۲- درخصوص دانشجویان انتقالی و همچنین در صورت تغییر دوره تحصیلی دانشجو از روزانه به نوبت دوم طبق ضوابط آموزشی دانشگاه، کل بدهی دانشجو به پایان فارغ التحصیلی وی در همان مقطع منتقل خواهد شد. لذا امکان بهره‌مندی از خدمات رفاهی صندوق با شرایط جدید دانشجو فراهم خواهد بود.